Ապրիլի 26
Զուգահեռ ուղիղների հեռավորությունը
Խնդիրներ
319. 2
320. 3
7.B
8.B&C
9. E
Ապրիլի 26
Զուգահեռ ուղիղների հեռավորությունը
Խնդիրներ
319. 2
320. 3
7.B
8.B&C
9. E
Նորմաններ դա հյուսիսային մարդիկ են Հին Չուսիան նրանց անվանում էր վարյագներ։ Վիկինգները դա ծովային արշավանքի մասնակիցներն էին։
Բրիստանիայում, Ֆրանսիայում, Սիցիլիայում, Հյուսիսային Ամերիկայում։
1000 թվականում։
Արևմտյան և հարավային մասերում։
Էլբա գետից արևելք ընկած տարածքները։
Սերբեր, խորվաթներ, սլովեններ։
Բուլղարական թագավորություն-681թ
Վոլգա և Ուրալ գետերի շրջանում։ Իշտվան Մեկը 1001 թ հիմնեց Հունգարական պետոգթյունը։
Ուղղափառ և Կաթոլիկ։
Երվոպայի արևելյան շրջաններում հին ժամանակներից բնակվում էին սլավոնական բազմաթիվ ցեղեր:
Առաջին հազարամյակի կեսերին նրանք դեռևս ապրում էին տոհմատիրական հասարակության պայմաններում:
Պոլյանները արևելքի ցեղեր էին։Նրանց տարածքն անվանում էին Ռուս՝ Դնեպրի վտակ Ռոս գետի անունից: Այստեղից էլ հետագայում առաջացել է Ռուսիա անվանումը:
Ստեղծվել է 980-1015 թթ․ Վլադիմիրի օրոք։
Հին Ռուսիան աստիճանաբար զորեղացավ ու հարստացավ: Դրան նպաստեցին կիևյան իշխանների նվաճողական պատերազմներն ու արշավանքները: Նրանց հարձակումների հիմնական թիրախ դարձավ Բյուզանդիայի տարածքը: Սլավոններին հատկապես հրապուրում էր վաճառաշահ ու հարուստ Կոստանդնուպոլիսը:
988 թ. Հին Ռուսիայում քրիստոնեու թյունն ընդունվեց որպես պետական կրոն:
1019-1054 թթ․ Յարոսլավը քաղաքներում ու նշանավոր վանքերում բացեց դպրոցներ: Հին Ռուսիայում վերելք ապրեցին գրականությունը և արվեստը: Սկսեցին գրի առնել պատմությունը տարեգրությունների տեսքով: Այս ամենի շնորհիվ Յարոսլավը ժամանակակիցների կողմից ստացավ Իմաստուն պատվանունը:
Յարոսլավը ստեղծեց ռուսական առաջին գրավոր օրենսգիրքը: Այն հայտնի է «Ռուսսկայա պրավդա» անունով: Դրանով կարգավորվեցին ունեցվածքային ու սովորութային հարաբերությունները:
Կապեր էին հաստատել Ֆրանսիայի, Հունգարիայի , Նորվեգիայի, Բյուզանդիայի, Լեհաստանի հետ։
Սիրելի՛ ընկերներ, այս շաբաթ ներկայացնելու եք․
Լրացուցիչ աշխատանք- պատասխանել հարցերին
Թռչունները առաջին տաքարյուն, ողնաշարավոր օրգանիզմներն են:
Թռչունները առաջին կենդանի օրգանիզմներն են բնության մեջ, որոնք ունեն մարմնի կայուն ջերմաստիճան՝ +42°C: Այս ջերմաստիճանը կայուն է և չի ենթարկվում փոփոխության՝ ելնելով արտաքին միջավայրի պայմաններից:
Թռչունների մարմինը կազմված է գլխուղեղից, շնչափողից, ողնուղեղից, քթանցքից, կերակրափողից, թոքից, ձայնալարից, սրտից, կտնառքից, կրծքի մեծ մկանից, ողնուց, լյարդից, ստամոքսից, մկանային ստամոքսից, սերմնարանից, երիկամից, միզածորանից, պոչուկային գեղձից, հաստ աղիքից և կոյանոցից։
ՀՀ հանդիպող թռչուններն են, որոնք գրանցված են կարմիր գրքում՝ Ժայռային մեծ սիտեղ, Լայնակտուց բադ, Լորաճուռակ, Խայտաբադ, Խայտաբղետ նրբագեղիկ, Բալոբան, Բզակտուց, Գանգրափետուր հավալուսն, Գառնանգղ, Գերեզմանարծիվ, Եվրոպական բվիկ, Եվրոպական ճնճղաճուռակ, Թավշաոտ ճուռակ, Թավշաոտ բվիկ, Թշշան կարապ, Կապտափող սոխակ, Կարճամատ ճնճղուկ, Կարմիր ցին, Կամրաթև մագլցող, Կարմրակատար շամփրուկ, Կարմրաոտ բազե, Ձյան ճնճղուկ, Ճչան կարապ, Մարմարյա մրտիմն, Մեծ ձկնկուլ, Մոխրագույն բադ, Մոխրագույն կռունկ, Մոխրագույն սագ, Ֆլամինգո, Օձակեր արծիվ, Քաջահավ, Սևավիզ քարաթռչնակ, Սև փայտփոր, Սև անգղ, Սև ագռավ, Սպիտակափող սոխակ, Սպիտակապոչ արծիվ, Սպիտակագլուխ բադ, Սպիտակագլուխ անգղ, Սապսան, Ծիկապոչ քարաթռչնակ, Ջրարծիվ, Աղավնաբազե, Անդրկովկասյան փասյան
Թռչունները ձվադրող, բաժանասեռ կենդանիներ են և բազմանում են ներքին բեղմնավորմամբ: Թռչունները, ի տարբերություն սողունների, չունեն կենդանածին ձևեր: Թռչունների բազմացման օրգանները կառուցվածքով շատ նման են սողունների բազմացման օրգաններին: Արուն ունի երկար զույգ սերմնարաններ, որոնք սերմնածորաններով բացվում են կոյանոցի մեջ: Էգը ունի կենտ ձվարաններ, որոնք կենտ ձվատարով բացվում են կոյանոցի մեջ:
Մեծ դեր։
Սեռը արտահայտում է բայի՝ խնդիր վերցնելու հատկությունը և հարաբերությունը այդ խնդրի ու ենթակայի հետ:
Ըստ սեռի՝ բայերը լինում են երեք հիմնական տեսակի՝ ներգործական, կրավորական և չեզոք:
Կրավորական բայերը կազմվում են՝ վ ավելացնելով ե խոնարհման բայերի ներկայի հիմքին (բեր–ել > բեր–վ–ել, գտն–ել > գտն–վ–ել), ա խոնարհման բայերի կատարյալի հիմքին (խաղ–ալ > խաղաց–վ–ել, մոռան–ալ > մոռաց–վ–ել), պատճառական և պատճառակերպ բայերի – ցն– ածանցի ն–ի փոխարեն (թռցն–ել > թոց–վ–ել, մոտեցն–ել > մոտեց–վ– ել, լցն–ել > լց–վ–ել)։ Բացառություն են ե խոնարհման անկանոն անել, դնել, տանել բայերը, որոնք կազմվում են կատարյալի հիմքից (ան– ել > ար–վ–ել, դն–ել > դր–վ–ել, տան–ել > տար–վ–ել)։ Բացառություն կարելի է համարել նաև բաց թողնել բայը, որի կատարյալի հիմքից կազմված բաց թողվել ձևը նախընտրելի է ներկայի հիմքից կազմված բաց թողնվել տարբերակից։
Կրավորական ածանցով բոլոր բայերը և խոնարհման են և խոնարհվում են ե խոնարհման պարզ բայերի նման:
ե) նետահարվել, խելագարվել, մերժվել, հրաժարվել, երդվել, խզվել
զ) ճարահատվել, շրջապատվել, հիասթափվել, բեռնաթափվել, խե- լագարվել, փառաբանվել
է) զզվել, պոկվել, թոթվել, մխիթարվել, ընդհարվել, պրկվել
ը) զարկվել, թաքնվել, քննարկվել, բնակվել, վհատվել, ավարտվելթ) պապանձվել, մոլորվել, տարվել,նշվել, հրճվել, քշվելժ) հակառակվել, կործանվել, ուսումնասիրվել, սխալվել, ավերվել, գրկախառնվել 2. Ընդգծե՛ք չեզոք սեռի 3 բայ.
ա) շոշափել, սարսափել, խարխափել, ընդգրկել, ծվատել, ծագել
բ) երևալ, որսալ, երերալ, փութալ, գիտենալ, ուրանալ
գ) սիրահարվել, արագացվել, հարձակվել, մանրացվել, շաղափվել, հպատակվել
դ) բարձել, տրոփել, տեսնել, թոթափել, հանգել, վարարել
ե)զայրանալ, հասկանալ, հերոսանալ, հագենալ, շշնջալ, ափսոսալ
զ) նորոգվել, հնազանդվել, գանգատվել, օրորվել, ողողվել, թոթովել
է) սովել, գովել, ժողովել, ծարավել, մլավել, նզովել
3.Ընդգծե՛քկրավորականածանցով 3 բայ.
ա) չվել, ցրվել, տրոհվել, խռովել, թաթավել, համալրվել
բ) հոլովել, երկատվել, հաշվել, հմայվել, կռվել, շնորհվելգ) կռահվել, բարելավել, ապահովել, բաղդատվել, արյունոտվել, հովվել
5.Ընդգծե՛քներգործականսեռի 3 բայ.
ա) ննջել, գլորել, վազել, պատմել, տխրել, թրջելբ) տրտնջալ, կարդալ, մրմնջալ, խրխնջալ, աղալ, ճռճռալ
գ) հասնել, ոստնել, գտնել, լինել, մեկնել, անել
դ) իմանալ, լողանալ, հղանալ, ծուլանալ, հեռանալ, մոռանալ
ե) փնչացնել, քնեցնել, խռմփացնել, փչացնել, ճռճռացնել, ծպպացնել
զ) կամենալ, վախենալ, ունենալ, ուզենալ, պարծենալ, մոտենալ
է) վերցնել, զարթնել, հանգցնել, սավառնել, մտնել, հարցնել
6.Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծե՛ք տվյալ նախադասությանը համապատասխանողը.
ա) Ինչ (վերաբերում, վերաբերվում) է ձեզ, դուք կարող եք հանգիստ ձեր գործը շարունակել։
բ) Մենք հակընդդեմ հայց ենք տվել, որ մեզ նույնպես (տուժված, տուժած) կողմ ճանաչեն:
գ) Ձեռքերս ցրտից (ճաքճքվել, ճաքճքել) են, և չեմ կարողանում նույ- նիսկ լվացվել։
դ) Սանդուղքով իջնելիս միշտ բազրիքից (բռնի՛ր, բռնվի՛ր), որ չսայ- թաքես:
ե) Ասում է, որ ինձնից (խռովել, խռովվել) է և այլևս չի ուզում հետս հանդիպել։
զ) Երեկվանից չի հաջողվում մեր թղթակցի հետ (կապնվել, կապվել) և նորություններ իմանալ բանակցությունների ընթացքի վերաբերյալ: է) Մեր դասարանի ավագի հետ այսօր նորից (վիճվել, վիճելեմ:
Ապրիլի 25
Դասարանում
a) 1,2,4,5,6,8, 0, 8-1=7
b) -2,0,4.5.6,6,10, 6, 10-(-2)=12
g) -9,-8,-5,-3,-3,-2 -3, -9+2=-7
12,12,13,15,16,17, 17-12=5, 12+12+13+15+16+17=85, 85:6=14,16
a)2
b)5,8
g)4,
d)2,
Լրացուցիչ
3.a
4.b
Տանը
346.
a)x=9
b)x=8
g)x=7
347.
ա)a-2, b-3
բ)a-1, b-8
348.
ա)1+2+3+4+5=15, 15:5=3
բ)1+3+3+2+6=15, 15:5=3
գ) 4+8+11+1+6=30, 30:5=6
Օրինակ՝12,13,5,6, 12+13+5+6=36, 36:4=9
Տնային
1) S
e=16
P+=16
n=32-16=16
O
e=8
P+=8
n=16-8=8
B
e=5
P+=5
n=11-5=6
Ba
e=56
P+=56
n=137-56=81
Si
e=14
P+=14
n=28-14=14
2)Mn
e=25
P+=25
n=55-25=30
Ν
e=7
P+=7
n=14-7=7
Zn
e=30
P+=30
n=65-30=35
As
e=33
P+=33
n=75-33=42
2. Հաշվե՛ք, նյութի՝ KOH հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:
Mr(KOH)=39+16+1=56
w(K)=(39×1:56)×100=69.6
w(O)=(16×1:56)×100=28.5
w(H)=(1×1:56)×100=1.7
3•Սովորել
Դասարանական
Լրացուցիչ
1.Որոշե՛ք պրոտոնների, նեյտրոնների և էլեկտրոնների քանակը և ատոմային միջուկի լիցքը հետևյալ տարրերի համար՝ լրացնելով աղյուսակը. C և Fe
C
e=6
P+=6
n=12-6=6
Fe
e=26
P+=26
n=56-26=30
2.Հաշվե՛ք, նյութի՝ NaOH հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները
Mr(NaOH)=23 + 16 + 1=40
w(Na)=Ar(Na) x 1 : 40 x 100%=57,7
w(O)=Ar(O) x 1 : 40 x 100%=40
w(H)=Ar(H) x 1 : 40 x 100%=2,5
Տնային
Հարցեր
1) Ի՞նչ է քիմիական կապը:
Քիմիական կապը փոխազդեցություն է էլեկտրոնների և միջուկների միջև, որը հանգեցնում է մոլեկուլում ատոմների միացմանը:
2) Բացատրե՛ք երկու ատոմների միջև քիմիական կապի առաջացման պատճառները:
Քիմիական կապերի առաջացմանը մասնակցում են տարրերի վալենտային էլեկտրոնները։ Ատոմները, էլեկտրոն տալիս կամ վերցնում են:
3) Հետևյալ տարրերից որո՞նց մոլեկուլներն են միատոմանի.
ա) ջրածին
բ) հելիում
գ) թթվածին
դ) արգոն
4) Թվարկե՛ք քիմիական կապի հիմնական տեսակները:
Իոնային կապ
Այն քիմիական կապը, որն առաջանում է իոնների միջև գործող էլեկտրաստատիկական փոխազդեցության շնորհիվ անվանվում է իոնային:
Կովալենտային կապ
Քիմիական կապը, որն առաջանում է երկու ատոմի միջև ընդհանրացված էլեկտրոնային զույգի միջոցով կոչվում է կովալենտային:
Մետաղական կապ
Այն փոխազդեցությունը, որն առաջանում է մետաղների ատոմների վալենտային էլեկտրոնների ընդհանրացված օրբիտալների և մետաղի իոնների միջև, կոչվում է մետաղային կապ:
5) Լրացրե՛ք բաց թողած բառակապակցությունը. կովալենտային կապ առաջանում է ոչ մետաղների միջև:
Առաջանդրանքներ
1) Պատմի՛ր կատարածդ փորձի մասին:
2) Սովորի՛ր
Ատոմն ունի բարդ կառուցվածք, այն կազմված է դրական լիցքավորված միջուկից և նրա շուրջը գտնվող բացասական լիցք ունեցող էլեկտրոններից: Միջուկն իր հերթին կազմված է դրական լիցք ունեցող մասնիկներից և լիցք չունեցող ` նեյտրոններից:
Քիմիական կապը փոխազդեցություն է էլեկտրոնների և միջուկների միջև,
որը հանգեցնում է մոլեկուլում ատոմների միացմանը: Ներկայումս հիմնականում դասակարգվում ենք կովալենտային,իոնային և մետաղային կապեր:
Կովալենտային կապ առաջանում է ոչ մետաղների ատոմների միջև:
Իոնային կապ առաջանում է մետաղների և ոչ մետաղների ատոմների միջև:
Մետաղական կապ առաջանում է մետաղական պարզ նյութերում և համաձուլվածքներում։
Դասարանական
1) Որոշեք կապի տեսակը.
ZnCl2-Իոնային, NH3֊Կովալենտային, NaCl֊Իոնային, N2֊Կովալենտային, O2֊Կովալենտային, F2֊Կովալենտային, Cl2֊Կովալենտային, PH3֊Կովալենտային, CuBr2֊իոնային, FeS֊իոնային, H2S֊կովալենտային, H2֊կովալենտային, CH4֊կովալենտային, CaCl2֊իոնային, N2O3֊կովալենտային, SiH4֊կովալենտային, Na2S֊իոնային, FeCl3֊իոնային, H2Se֊կովալենտային, K2Se֊իոնային, J2֊կովալենտային, CaS֊իոնային, HgO֊իոնային, LiCl֊իոնային, N2O3֊կովալետային, NO֊կովալենտային:
2) Հաշվեք առաջին չորս նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները(Mr) և նյութում տարրերի զանգվածային բաժինները(w):
Mr(ZnCl2)=66+72=138,
w(Zn)=(66*1:138)*100=47,82
w(CI2)=(36*1:138)*100=26,08
Mr(NH3)=14+6=20,
w(N)=(14*1:20)*100=70
w(H3)=(2*3:20)*100=30
Mr(NaCl)=23+36=59,
w(Na)=(23*1:59)*100=38,98
w(Ci)=(36*1:59)*100=61,01